آشنایی همگان با نظریه ساختاری موسیقی ایران جلد اول
توضیحات کتاب
موسیقی «مُدال» شرقی، تاریخچهای بسیار کهن دارد و تاثیر زیادی بر موسیقی جهان داشته است. تاثیر فرهنگی امپراتوریهای دوران گذشته بر یکدیگر و مراودات فرهنگی هنرمندان هر دیار، هنر موسیقی را نیز بیبهره نگذاشته است و این همکاریها باعث تلفیق و ایجاد سیستمهای موسیقایی خاص و گامهای پیچیده، از جمله گامهای مدال در موسیقی یونان و دستگاههای موسیقی سنتی ایران شد. در پی ثبت و نتنگاری موسیقی کلاسیک غربی، عدهای بر آن شدند تا موسیقی مدال را با توجه به استانداردها و شاخصههای موسیقی «تونال» غربی مورد بررسی و آنالیز قرار دهند. اما تبیین و تفسیر موسیقی شرقی با قواعد موسیقی کلاسیک، که خود وامگرفته از موسیقی شرق است، کاری بیهوده است. «مد»های موسیقی کلاسیک بر اساس هفت نت استاندارد تشکیل شدهاند، اما دستگاهها و آوازهای ایرانی، دارای پیچیدگیها و فواصلی هستند که نمیتوان آنها را در قالب «مد» قرار داد و تعدیل آنها در قالب استانداردهای موسیقی کلاسیک، به اصالت و بکر بودن نغمههای آن لطمه میزند. در واقع هارمونی مورد استفاده در موسیقی مدال، باید از بطن خود موسیقی استخراج شود و این نکته باید در چیدمان سازها و ارکستراسیون نیز مدنظر قرار گیرد. کتاب «آشنایی همگان با نظریه ساختاری موسیقی ایران»، نوشته محسن فربودمنش، با بررسی دستگاهها و آوازهای موسیقی ایرانی، در پی یافتن راهحلی برای نمایش ساختار و طراحی پیچیده موسیقی ایران، با استفاده از علوم ریاضی و آماری است. محسن فربودمنش، به دلیل عدم آشنایی با موسیقی، و از طرفی تسلط به علم اقتصاد، نگرشی نو به موسیقی ایرانی دارد. او با تحقیق در تمامی گوشههای موسیقی ایران، به بررسی نتهای اصلی در گامهای ایرانی، از جمله «نت شروع»، «نت شاهد» و «نت ایست» میپردازد و آنها را در قالب اطلاعات و ارقام آماری به نمایش میگذارد. در این کتاب، همچنین میزان استفاده هر یک از اساتید موسیقی سنتی از نتهای خاص هر گوشه، در قالب اطلاعات ریاضی ذکر شد است. به اعتقاد محسن فربودمنش، نمایش آمار و مشاهده نغمههای موسیقی ایرانی در قالب اطلاعات بصری، میتواند به سوالات مطرحشده در زمینه چگونگی شکلگیری موسیقی دستگاهی ایران پاسخ دهد و نگرشی نو در بررسی ساختاری موسیقی ایران ایجاد کند.